Israel Và Mỹ

Chìa khóa đích thực cho chính sách Israel của Washington là sự hậu thuẫn lâu dài và rộng lớn của công chúng Mĩ nói chung dành cho quốc gia Do Thái.

“Ngày 7/10/2023 đã thay đổi mọi thứ”

Nguyên nhân chính dẫn tới sự thay đổi trong mối quan hệ Mỹ-Israel chính là sự thay đổi ở Israel sau cuộc tấn công của Hamas ngày 7/10/2023.

“Ngày 7/10/2023 đã thay đổi mọi thứ. Mỹ đang đối phó với một Israel đã khác trước và họ sẽ không ngừng theo đuổi các mục tiêu an ninh của mình mà ít quan tâm đến sự nhạy cảm của Mỹ”, David Schenker, người từng là trợ lý ngoại trưởng phụ trách các vấn đề cận Đông trong chính quyền ông Donald Trump, cho biết.

Mặt khác, bối cảnh chính trị ở Mỹ cũng đã thay đổi. Ông Netanyahu, một người am hiểu sâu sắc về chính trị Mỹ, biết rằng các quan chức Mỹ đang bị “bó buộc chân tay” vì cuộc bầu cử tổng thống sắp tới.

“Vài tuần trước một trong những cuộc bầu cử có tác động quan trọng nhất trong lịch sử hiện đại của Mỹ, sẽ không ai thấy một nhà đàm phán nào của Mỹ thúc đẩy và gây sức ép với Israel, đặc biệt là trên mặt trận liên quan đến Iran”, ông Aaron David Miller, cựu quan chức Trung Đông của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết.

Các quan chức Mỹ đã nỗ lực suốt trong nhiều tháng để ngăn chặn sự leo thang giữa Israel-Hezbollah, lo ngại rằng nó có thể kéo Iran vào cuộc và buộc Mỹ phải can dự sâu hơn về mặt quân sự.

Khi Israel tiến hành các cuộc không kích vào Lebanon trong tháng trước, các nhà ngoại giao Mỹ và Pháp tại New York tham dự cuộc họp thường niên của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã chạy đua để tìm cách ngăn chặn bạo lực.

Theo các quan chức Mỹ, ban đầu, Israel ủng hộ tuyên bố của Mỹ, Pháp và các quốc gia khác kêu gọi ngừng bắn trong 21 ngày để cho phép các cuộc đàm phán giữa Israel và Hezbollah. Nhưng ông Netanyahu đã rút khỏi kế hoạch ngừng bắn do Mỹ làm trung gian ngay khi có cơ hội nhắm vào thủ lĩnh Hezbollah Nasrallah. Tuyên bố của Văn phòng Thủ tướng Israel ngày 26/9 cho biết, ông Netanyahu đã chỉ đạo các lực lượng Israel “tiếp tục chiến đấu toàn lực”.

Sau cuộc không kích ám sát Nasrallah ngày 27/9, các quan chức Mỹ cho biết Israel chỉ thông báo cho Nhà Trắng về cuộc tấn công sắp xảy ra khi các máy bay đã ở trên không.

VOV.VN - Lãnh đạo tối cao Iran, Đại giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei đã cảnh báo thủ lĩnh Hezbollah Syyed Hassan Nasrallah nên rời khỏi Lebanon vài ngày trước khi ông này bị ám sát trong một cuộc không kích của Israel.

Mỹ không muốn hay không thể kiềm chế đồng minh?

Khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ chỉ còn hơn một tháng nữa, ông Biden và nhóm của ông giống như những người ngoài cuộc, không muốn hoặc không thể kiềm chế một đồng minh mà họ vẫn tiếp tục ủng hộ về mặt chính trị và cung cấp hỗ trợ quân sự quan trọng.

Trong gần 1 năm kể từ khi xung đột ở Gaza bùng phát vào tháng 10/2023, ông Biden vẫn nhiều lần gọi mối quan hệ Mỹ-Israel là không thể phá vỡ. Nhưng mối quan hệ của ông với ông Netanyahu đã dần xấu đi, bị chia rẽ bởi các chương trình nghị sự chính trị và các mục tiêu chiến tranh. Ông Biden đã không nói chuyện với ông Netanyahu kể từ ngày 21/8.

Các nhà phân tích cho biết, những nỗ lực của Mỹ nhằm kiềm chế Israel ở Gaza chỉ mang lại kết quả hạn chế. Ở Lebanon, ông Netanyahu dường như còn ít bị ràng buộc hơn. Các quan chức Nhà Trắng không tỏ ra bất mãn trước những đòn mà Israel giáng vào Hezbollah. Ở thời điểm 1 tháng trước cuộc bầu cử Mỹ, họ cũng không còn hào hứng muốn kiềm chế một cuộc tấn công của Israel vào Iran.

Trong gần một năm qua, các quan chức cấp cao của ông Biden liên tục tới Trung Đông để ngăn chặn cuộc chiến của Israel chống lại Hamas ở Gaza leo thang thành một cuộc xung đột rộng lớn hơn.

Washington cho rằng nỗ lực của họ đã có tiến triển. Thỏa thuận cho phép viện trợ nhân đạo vào Gaza và việc Israel rút bớt lực lượng khỏi dải đất này là bằng chứng cho thấy Tel Aviv sẵn sàng lắng nghe những cảnh báo của Mỹ về nguy cơ chiến tranh khu vực.

Nhưng khi Israel nắm được cơ hội để giáng đòn vào Hezbollah, ông Netanyahu đã liên tục phớt lờ lời kêu gọi kiềm chế của Mỹ.